"Баланы бесікке салу"

Бесікке салу-баланы бесікке салу"

Бесіксіздің үйінде береке жоқ-бесік тербелмейтін үйде жайлылық жоқ (қазақ мақалы.

Мақсаты: қазақ халқының салт-дәстүрлерін құрметтеуге тәрбиелеу.

Міндеттері: Балаларды қазақ халқының "Бесікке салу - Баланы бесікке салу" салт-дәстүрімен таныстыру, балалардың жадында мақал-мәтелдерді бекіту, тілектерді қазақ тілінде айтуға үйрету, балалардың қазақ халқының мәдениеті мен тұрмысына, оның салт-дәстүрлеріне қызығушылықтарын тәрбиелеу.

Құрал-жабдықтар: қуыршақ, ойыншық төсек-орын жабдықтары, камча, шапан, үлкен ағаш қасық, шашуға арналған кәмпиттер, тақырып бойынша суреттер, Құрманғазының "Сарыарқа" күйінің жазбасы, түрлі-түсті ленталар, Тұмар.

Қозғалыс.

Ақын Құрманғазы Сарыарқаның күйі естіледі", балалар топқа кіріп, шеңберге тұрады.

Балалар қонақтарға тілектерін қазақ және орыс тілдерінде айтады:

- Денсаулық зор болсын!

- Әрқашан сау болыңыз!

- Ашық аспан!

- Баршаңызға ашық аспан тілейміз!

Бала: Қонақ келді, ыысын ата келді-қонақ келеді, үйге бақыт әкеледі.

Тәрбиеші: Сәлеметсіз бе, достарым.

Мен сіздердің барлығыңызды көргеніме қуаныштымын.

Мен сіздерді таныстырамын, балалар,

Ежелгі қазақ салтымен.

Ол Бесікке салуа немесе баланы бесікке салу деп аталады.

Ал қазақтың қандай халықтық әдет-ғұрыптары өткен сабақтардан белгілі?

Балалар: сүйіні (Ізгі хабарға сыйлық), тұсау кесуқосу (пут кесу), шашу (кәмпитпен емдеу)

Бала: Біз дәстүрлерді құрметтейміз және құрметтейміз,

Тағы бір рәсім біз үшін қызықты!

Ұлттық киімді киген бала жүгіріп келіп: "сүйінші"деп айқайлайды

Тәрбиеші: Джигит, біз сізді қарсы аламыз.

Сізді мұнда не әкелді?

Бала: мен сізге Ізгі хабарды әкелдім

Сондықтан мен осындамын!

Баланы бесікке салады

Және бәрі тез аталады!

Балалар кілемге барады,онда Қазақ киіз үйінің ішкі безендірілуі орналастырылған (сандық, корпус, дастархан, бесік, және басқа да қазақ тұрмыстық заттары) балаларды әдемі киінген әже қарсы алады, кіруге шақырады, отырады:

- Сәлеметсіздер ме, балаларым!

Мен қонақтарды көргеніме қуаныштымын!

 Менің немерем бүгін 40 күн.

Бесікке салуымды өткіземін,

Мен кез-келген қиындықты баладан алыстатамын.

Балалар балаға тілектерін қазақ тілінде айтады:

- Бақытты бол! Дениз сау болсынболсын!

- Азамат бол! Ах бол! Ел комкоршысы бол!

 Әже бесікті жанып тұрған хош иісті таяқшалары бар тағаммен сызады:

 -Алас, алас, алас,

 Келді, мине, баласы,

 Кош, кош, палесі,

 Алас, алас, алас.

Тәрбиеші: қасиетті от жағылады,

Зұлым рух, баланы ұстамаңыз!

Тәрбиеші: сіздің үйіңізде де осындай мереке болсын!

Тәрбиеші бесік-бесікке назар аударады.

- Бесик ағаштан жасалған, өйткені ол берік және иісті сіңірмейді. Түйе жүнінен жасалған матрацта және парақта шеңберлер кесіледі, ол арқылы сүйектен арнайы ыдыс өтеді-ол балаға босатуға қызмет етеді.Бесікте оны көтеруге арналған штанга бар. Қазақтар бір жерден екінші жерге көшіп бара жатып, бесікті баласымен бірге жылқының немесе түйенің ер-тоқымына байлап, бала саяхат кезінде қатты ұйықтады.

Балалар, біз оған бесікке не саламыз?

Балалар: оған бақытты болу үшін

Көп қою керек:

Шапан, халық оны құрметтеуі үшін,

Камчу, батыр болу үшін,

Оның сау болуы үшін көрпе,

Жақсы болу үшін айна!

(Бесікке шапан, көрпе, камча, айна салыңыз, бесікке ленталармен безендіріңіз)

Әже: мен тұмарды іліп қоямын,

Баламды қорғау үшін. (Тұмар Тұмар ілулі)

Балалар, сіздер джигит туралы қандай мақал-мәтелдер білесіздер, тілектер, маған және немересіне айтыңыз.

1баласы: Ерен туған-ата болады.

2баласы: Ерді-ер ташидтер, елді-ел ташидтер!

3балақ: немереңіз өссін,

 Ол әлемге бақыт әкелсін!

Әге: қазақ бесік жырын үнсіз шырқайды:

Әлди, әлди, ақ бөпем,

Ақ бесікке жат бөпем.

Жылама, бөпем, жылама

Жылық шағып берейін.

Тәрбиеші: байу-байу, менің балам,

Ақ бесікке жатыңыз...

(Екі қыз Бесігін шайқайды)

Әже: Міне, рахмет, бөбек ұйықтап жатыр, балам ұйықтап жатыр.

Құттықтауларыңыз үшін балаларға рахмет,

Өтінемін, тәттіні қабылдаңыз!

Әже балаларға кәмпит себу арқылы шашу жасайды.